Kiny
Eng
Fr
Afurika y'Epfo: Ishyaka riri ku butegetsi ryongeye gusaba ko Pretoria iva mu rukiko mpuzamahanga mpanabyaha/ICC.
Uwajeneza Donatha
Apr 25, 2023 - 15:36
Perezida wa Afurika y'Epfo, Cyril Ramaphosa, yatangaje ko kuva intambara yo muri Ukraine yatangira, ishyaka riri ku butegetsi [ANC] ryanenze ndetse rikaba ryemeje ko Pretoria igomba kuva mu rukiko mpuzamahanga mpanabyaha (ICC).
kwamamaza
Ibi byatangajwe na Perezida Ramaphosa mu kiganira yagiranye n’itangazamakuru kur’uyu wa mbere , ku ya 25 Mata (04) 2023, mu ruzindo rwa Perezida wa Finland, Sauli Niinisto .
Yagize ati: “Ishyaka riri ku butegetsi ryiyemeje ko ari byiza Afurika y'Epfo ivuye muri ICC.”
Uyu mukuru w’igihugu atangaje ibi mugihe muri Werurwe(03), uru rukiko mpuzamahanga mpanabyaha rwa ICC rufite icyicaro I La Haye mu Buholandi, rufatiye icyemezo cyo guta muri yombi Perezida w’Uburusiya Vladimir Putin kubera ibyaha by’intambara bitewe n’abana bo muri Ukraine bajyanwe mu Burusiya mu buryo bunyuranyije n’amategeko.
Muri Kanama (08), Pretoria igomba kwakira inama y’ibihugu bigize BRICS (itsinda ry’ibihugu birimo Afurika y’Epfo, Brésil, Ubushinwa, Ubuhinde n’Uburusiya). Igijhugu kinyamuryango cy’urukiko rwa ICC rwategetse ko perezida w’Uburusiya akigera muri iki gihugu kigomba kumuta muri yombi.
Gusaba kuva muri ICC, Cyril Ramaphosa yabwiye itangazamakuru ko byanzuwe mu nama y’Ubutegetsi y’ishyaka rya ANC riri ku butegetsi yabaye mu mpera z’icyumweru gishize.
Avuga ko kugeza ubu hari gusuzumwa niba Perezida Putin w’Uburusiya, Aprica y’Epfo izamuta muri yombi koko.
Cyril Ramaphosa yasobanuye ko iki cyemezo cyafashwe ahanini bitewe n'uko uru rukiko rurenganya ibihugu bimwe na bimwe.
Ati: “Turashaka ko iki kibazo cy’ubusumbane kiganirwaho neza, ariko hagati aho ishyaka riri ku butegetsi ryongeye gufata icyemezo cyo kuvamo.”
Ubusanzwe Afurika y'Epfo yashatse kuva muri ICC mu 2016 nyuma y'uruzinduko rw'uwahoze ari Perezida wa Sudani, Omar al-Bashir. Icyo gihe, Leta ya Pretoria yanze guta muri yombi uyu Mugabo wari warashyiriweho impapuro zo kumuta muri yombi.
Ariko kuva icyo gihe, inzego z’ubutabera za Pretoria zaburijemo icyo cyemezo, buvuga ko kinyuranyije n’itegeko nshinga ry’igihugu.
Afurika y’Epfo nk’igihugu gikomeye yaba mu bukungu no muri dipolomasi, cyanze gufatira ibihano Uburusiya kuva bwagaba igitero muri Ukraine, igitamo kutagira aho ibogamiye.
Muri Gashyantare (02) kandi, ku nkombe zo muri Afurika y'Epfo habereye imyitozo y’igisilikari cyo mu mazi ihuriweho n’ibihugu nk’Ubushinwa n’Uburusiya, bitera impungenge ku ruhando mpuzamahanga.
Umubano uri hagati ya Afurika y’Epfo n’Uburusiya watangiye mu bihe bya apartheid, aho ibiro bya Perezida w’Uburusiya, Kreml, byashyigikiye ANC mu kurwanya ubutegetsi bw’ivangura bwa apartheid.
kwamamaza